Zonnepanelen zijn er in allerlei variaties. Maar welke moet u kiezen? Let op de volgende punten:

Vermogen: De ideale situatie betreft die waarin uw jaarlijkse verbruik aan kWh volledig gedekt wordt door uw opbrengst van de zonnepanelen. Wanneer u de besparing en terugverdienkosten wilt berekenen dan kan dit onder het kopje "Ideale Set". Vervolgens zijn nog een aantal zaken van belang, zoals het dakoppervlak en eventuele schaduw. Wilt u standaard panelen van 275 wattpiek, of powerpanelen van 300 wattpiek? Als u een klein dakoppervlak heeft en een groot verbruik, zou het wel eens uit kunnen om de duurdere powerpanelen aan te schaffen. Vrijwel alle zonnepanelen op onze website zijn laag voltage panelen, waardoor ze gemakkelijk in een grote string kunnen worden aangelegd.

Uiterlijk: Hoe belangrijk vindt u het uiterlijk? Op plat dak vindt u dat wellicht niet zo belangrijk en kiest u gerust voor polykristallijn zonnepanelen (blauw met een aluminium frame), die vanwege hun techniek relatief goedkoop kunnen blijven. Op een pand met zwarte dakpannen zijn de duurdere zwarte panelen met een zwart frame en een zwarte backsheet wellicht gewenst. Of u kiest voor de middenweg van zonnepanelen met een witte backsheet en een zwart frame.

Maatvoering: Alle panelen zijn ongeveer 1,65 bij 1,00 meter. Q-Cells zijn echter een klein beetje groter. Het is verstandig daar rekening mee te houden bij het maken van uw planning

Bij de keuze voor een omvormer zijn er een aantal zaken om rekening mee te houden:

1. Vermogen van de omvormer
2. Geluid (sommige omvormers produceren meer geluid)
3. Ligging van de panelen en meterkast
4. Rendement
5. Garantie en aanschafprijs
6. Monitoring opties (via internet, bluetooth, iPhone/Android applicaties..)

1. Een omvormer wordt voornamelijk gekozen in verhouding tot het vermogen van de zonnepanelen installatie en daarop afgestemd. Voor een maximaal rendement kies je best een omvormer welke tussen 90% en 110% van de installatie aankan. Concreet betekent dit dat bij een zonnepanelen installatie van 10 kWp je een omvormer nodig hebt met een vermogen tussen de 9 kWp en 11 kWp.

2. Wanneer u de omvormer op een locatie hangt waar u of andere personen uit het huishouden dichtbij zitten dan kan een beetje geluid al snel hinderlijk worden. Wanneer u de omvormer bijvoorbeeld in de schuur hangt zal dit niet zozeer een probleem zijn. Onze tip is om de datasheet van de fabrikant te bekijken, hierop staat namelijk altijd een verwachting van het geluid.

3. De ligging van de panelen heeft invloed op de keuze voor zonnepanelen. Valt er namelijk (gedeeltelijk) schaduw op de locatie van de zonnepanelen dan is het aangeraden om een parallel geschakelde omvormer te kiezen. Bij deze omvormers wordt de opbrengst per paneel onafhankelijk opgewekt. Bij een serie geschakelde omvormer zal de schaduw op uw ene paneel, de opbrengst van de andere panelen beïnvloeden. De parallel geschakelde omvormers zijn echter vaak duurder dus indien er geen of weinig schaduwval is kunt u gerust kiezen voor een serie geschakelde.

4. In een omvormer treden verliezen op die worden veroorzaakt door de omzetting van gelijkstroom naar wisselstroom. Hierdoor is het rendement altijd lager dan 100%. Moderne omvormers hebben een rendement van 96% tot wel 99%. deze informatie is tevens te vinden op de datasheet van de fabrikant.

5. De garantie en aanschafprijs spreken redelijk voor zich wanneer het om een omvormerkeuze gaat. Hoe lager de aanschafprijs voor eenzelfde resultaat, hoe aantrekkelijker deze optie wordt. Daarbij is de gegeven garantie tevens van invloed, hoe langer hoe beter.

6. Sommige omvormers kunt u aflezen via de display op de omvormer zelf. Andere omvormers bieden de mogelijkheid tot monitoring via een app. Daarnaast zijn er ook omvormers waarbij de opbrengst niet via een app of display getoond wordt. Via een app aflezen is een service en dus kunt u ervan uitgaan dat dit duurder is. Wanneer u slechts eens in de zoveel tijd de opbrengst in wil zien dan zal de display optie al voldoende zijn. Als u doormiddel van de meterkast of uw maandelijks/jaarlijks energierapport van de stroomleverancier al vaak genoeg inzicht in de opbrengst heeft dan zal een omvormer zonder display of app voldoende zijn.

Zonnepanelen worden op het montagesysteem aangelegd. Deze draagstructuur wordt in of op het dak bevestigt. Er bestaan verschillende soorten draagstructuren, maar meestal zijn dit aluminium structuren welke in het dak worden vastgeschroefd voor hellende daken of een structuur welke versterkt wordt met ballast voor platte daken aangezien het bij platte daken niet ideaal is om gaten te boren. Daarnaast maakt het ook nog uit of u de zonnepanelen in landscape (horizontaal) of in portret (verticaal) gaat opstellen. Als laatster is het van belang om rekening te houden met het rendement van de zonnepanelen. Kies daarom een montagesysteem dat op de gekozen locatie nog steeds genoeg ventilatie heeft, anders verliezen de zonnepanelen immers rendement.

De bekabeling van een installatie loopt van de zonnepanelen naar de omvormer (solar kabel) en vervolgens van de omvormer naar de meterkast(YMVK kabel of grondkabel).

De kabels van de zonnepanelen naar de omvormer liggen buiten. Hierdoor dienen ze goed geïsoleerd te zijn om onder extreme weersomstandigheden te blijven werken. De meeste kabels bij een installatie zijn zelfs dubbel geïsoleerd. Voor de meeste installaties bij consumenten is een kabel van 4mm diameter voldoende.

De andere kabel loopt van de omvormer naar de meterkast. Door deze kabel loopt wisselstroom welke via de meterkast verdeeld wordt naar de elektrische apparaten in uw woning. In de meeste situaties is het is aan te raden de omvormer dicht bij de meterkast te plaatsen met een zo kort mogelijke kabel om verlies tegen te gaan. Solarshop Noord adviseert echter niet om de omvormer in de meterkast te hangen. De meterkast kan namelijk door overige aanwezige apparaten warm worden. Ook al zijn omvormers tegenwoordig zeer brandveilig en vallen deze vaak uit bij risico van, voorkomen is altijd beter dan genezen.

Achter je zonnepanelen zit een meter + en een meter - kabel. Aan elkaar grenzende panelen kun je dus probleemloos aan elkaar doorlussen. Als je je string hebt gemaakt heb je verlengkabels nodig naar de omvormer toe. Dit zijn de Solarkabels. Omdat het gelijkstroom is maak je een rondje waarbij de rode kabel de + is en de zwarte kabel de -. Aan elk van deze kabels maak je aan de ene kant een male MC4 connector, en aan de andere kant een female MC4 connector. Liggen de panelen in 1 string te ver uit elkaar? Dan ook een verlengkabel nodig voor tussen de rijen. Als je een complete set samenstelt, dan zitten deze verlengkabels van ongeveer 3m er bij plat dak standaard bij. Heb je verlengkabels nodig bij schuin dak, of wil je kabels van langer dan 3m? Geef het gerust aan in de opmerkingen, dan zorgen we dat je krijgt wat je nodig hebt!

Aardkabel
Volgens de nieuwe NEN 1010 is het verplicht het frame van de panelen te aarden. Dit doe je door het dichtstbijzijnde paneelframe met de aardrail in de meterkast te verbinden door middel van een aardekabel. Ook de rijen onderling moeten met elkaar verbonden worden.

Omvormer naar meterkast
Tot slot verbind je de omvormer met de meterkast met behulp van YMVK grijze aansluitkabel. Voor een enkelfase omvormer gebruik je 3-aderige YVMK, voor een 3-fase omvormer gebruik je 5-aderige YMVK.

Aardlekautomaat
In de meterkast sluit je de grijze YMVK aan op een vrije aardlekautomaat. Op een vrije groep mag ook, maar als deze groep samen met andere groepen op dezelfde aardlek zit, en de omvormer doet de aardlek doorslaan, dan zit je in het donker!

Als je geen vrije groep hebt in de meterkast, en je gaat een enkelfase omvormer van minder dan 3000 watt installeren? Dan zou je ook een PV verdeler kunnen plaatsen. Zolang je tussen de betreffende groep en de PV verdeler geen aftakkingen hebt, kun je vanaf de verdeler enerzijds naar je omvormer, en anderzijds naar de verlichting in je schuur bijvoorbeeld!

Het legplan van de zonnepanelen gaat om de vraag hoe u optimaal gebruik kan maken van uw dak. U kan op 2 manieren het optimale 'legplan' bepalen. Deskundige medewerkers kunnen dit van afstand doen. Ze gebruiken dan geavanceerde computerprogramma's waarin Google maps-achtige foto's van je dak zitten, maar ook schaduwsimulaties over het hele jaar. Indien u zelf het legplan wilt ontwikkelen dan zijn hiervoor een aantal "tools" mogelijk. De meest accurate is die van Zonatlas, voor meer informatie kunt u de website van Zonatlas hier bezoeken.\

Bij het legplan zijn een aantal zaken van belang:

Het maakt niet uit of de zonnepanelen in verticale- (portrait) of horizontale (landscape) richting geplaatst worden. U dient te kijken op welke manier de zonnepanelen passend kunnen worden neergelegd. U kunt ook een combinatie van horizontale- en verticale richting hanteren. Bij schaduw kan het wel uitmaken.
Leg nooit zonnepanelen direct naast een schoorsteen of dakkapel aan de zijde waar schaduw ontstaat. Deze schaduw heeft een negatief effect op de totale opbrengst van de zonnepanelen. Afhankelijk van de hoogte van het schaduwobject, plaats en oriëntatie wordt vaak een afstand van 50 cm tot 100 cm aangehouden tussen schaduwobject en zonnepaneel.
Hou altijd een afstand van circa 20 cm tussen de zonnepanelen en de dakrand, dakgoot en nok. We noemen dit de zogenaamde No-Go-zone. Aan de randen van het dak zijn de windlasten namelijk een factor 3 keer hoger dan elders op het dak. Het is raadzaam om op de randen geen zonnepanelen te plaatsen.

Indien het een plat dak betreft zijn er een aantal andere zaken die meespelen:

Voor platte daken heeft u nog een tweetal extra dimensies. U kunt namelijk zelf de hellingshoek bepalen. En u kunt de oriëntatie ten opzichte van het zuiden bepalen, alhoewel u de zonnepanelen in uw legplan natuurlijk zoveel mogelijk op het zuiden wenst te richten. Uit ervaring blijkt dat de optimale hellingshoek van zonnepanelen rond de 38 graden is.

Ervan uitgaande dat alle voorgaande onderdelen (voorstudie) duidelijk en correct doorgenomen zijn volgt vervolgens de installatie. In het kort ziet de installatie er als volgt uit:

1. Montage van de draagstructuur
2. Bevestigen van de zonnepanelen op de draagstructuur
3. Plaatsen van de omvormer
4. Bekabeling van de installatie
5. Keuring van de installatie

In de onderstaande onderdelen gaan we het installatieproces zo helder mogelijk proberen toe te lichten. Het is echter lastig dit te doen zonder visuele elementen, indien u de voorkeur heeft voor filmpjes over de installatie, bekijk dan onze videohandleidingen.

Op de dag van de installatie is de eerste stap het monteren van de draagstructuur. Het plaatsen van de draagstructuur gebeurt middels het boren van dak-haken in de dak structuur. Op deze haken wordt de draagstructuur voor de zonnepanelen aangebracht. Deze draagstructuur is meestal niet meer dan 2 aluminium rails waarop een rij zonnepanelen worden geplaatst.

Bij een plat dak gaat men hetzelfde te werk, echter is de draagstructuur iets anders. De draagstructuur bij een installatie bij een plat dak is hellend en kan met een quasi perfecte hellingsgraad en oriëntatie geplaatst worden. Heel belangrijk bij een draagstructuur bij een plat dak is de ballast welke zwaar genoeg moet zijn zodat de zonnepanelen installatie bij hevige wind op zijn plaats blijft. Over het algemeen zijn 7 stenen tegels per paneel voldoende, vul dit aan des te meer wind er op de gekozen locatie aanwezig is.

Op de draagstructuur bevinden zich klemmen. Het is hierin dat de zonnepanelen geklemd worden en vastgeschroefd. Meestal worden 4 klemmen gebruikt per zonnepaneel. Het bevestigen van de zonnepanelen in de draagstructuur is op zich niet ingewikkeld, maar doordat ieder paneel ongeveer 25 kilogram weegt is het aangeraden veiligheidsmaatregelingen in te stellen. Installeer bijvoorbeeld op een windvrije dag, zeker uzelf om valschade tegen te gaan en vraag bij voorkeur nog een extra persoon aanwezig te zijn voor het geval er iets fout gaat.

Tijdens het bevestigen van de zonnepanelen worden deze ook gekoppeld. De zonnepanelen worden in serie aan elkaar gekoppeld, ook gekend als een lus. Elk zonnepaneel wordt aan elkaar gekoppeld via een min- en plus connector. Het eerste en laatste zonnepaneel wordt dan aan de rest van de bekabeling gekoppeld.

De omvormer is zwaarder dan de zonnepanelen, dus let op met het tillen hiervan. Het is van belang dat de omvormer waterpas wordt opgehangen, in verband met het gewicht wordt aangeraden dit met twee personen te doen. Bevestig het montagesysteem op de gewenste locatie en hang daar de omvormer op.

De laatste stap voordat de volledige zonnepanelen installatie op het distributienet kan worden aangesloten is de bekabeling. In het kort, de bekabeling bestaat uit 2 verschillende kabels.

Een gelijkstroom kabel welke loopt van de zonnepanelen naar de omvormer. Deze kabel ligt grotendeels buiten en is daarom dubbel geïsoleerd. Belangrijk is dat de ruimte rond de kabel goed waterdicht wordt afgesloten. Vooral bij platte daken is dit zeer belangrijk zodat er geen lekken ontstaan.
Dan is er de wisselstroom kabel welke van de omvormer tot de meterkast loopt. Tussen de omvormer en meterkast wordt een zekeringskast aangelegd naast de omvormer. Een uitgebreide uitleg volgt hieronder:

Schuin dak DC-bekabeling
Allereerst is er DC-bekabeling, voor een zonnesysteem op schuine daken. De zonnepanelen komen op het schuine dak op de onderconstructie te liggen. De kabels van de zonnepanelen worden aan elkaar verbonden totdat er uiteindelijk nog maar 3 kabels bij het paneel vandaan lopen: 1. Pluskabel (rood) 2. Minkabel (zwart) 3. Aardkabel met zachte kern (vertint). De plus- en minkabel worden apart de woning ingevoerd. Op die manier is er geen kans op een vlamboog. De aardkabel wordt met de minkabel naar binnen gevoerd, naar de omvormer. Wij raden aan om de kabels af te schermen met bijvoorbeeld een PVC buis, zodat de kabels netjes en veilig naar hun bestemming worden geleid. Deze kan bijvoorbeeld onder de dakpannen langs, zodat de kabels uiteindelijk netjes weggewerkt en verbonden zijn met de omvormer.

Plat dak DC-bekabeling
Bij een plat dak installatie is een kabeldoorvoer in het dak aangeraden. Daarbij zorgen ophoogvoetjes ervoor dat de kabels netjes vrij blijven van de dakbedekking. De kabels worden gescheiden in aparte PVC buizen naar binnen geleid. Voor het laatste gedeelte gebruiken kunt u gebruik maken van zogenaamde flexbuizen, zodat de kabels in een nette bocht naar de omvormer kunnen worden geleid. Doordat de DC-bekabeling op deze manier over het gehele traject wordt afgeschermd, is er bovendien extra bescherming tegen uv-licht.

AC-bekabeling van omvormer naar meterkast
Na het eerste traject van de opgewekte energie – van zonnepaneel naar omvormer – moet het nog van omvormer naar meterkast worden geleid. De AC-bekabeling die hiervoor tussen omvormer en meterkast wordt gebruikt, kan op verschillende manieren geleid worden. De meest voorkomende manier is dat de AC-kabel vanuit de omvormer, via het dak en onder de dakpannen langs tot aan de dakgoot wordt geleid. Boor dan bijvoorbeeld achter de regenpijp een gat om de kabel doorheen te trekken. Achter de regenpijp komt dan een bij voorkeur uv-bestendige buis, die bevestigd wordt aan de ankerpunten van de regenpijp. Daardoorheen wordt de AC-kabel naar de grond geleid. Wij raden aan om naast de regenpijp vervolgens een aantal tegels te verwijderen, zodat de AC-kabel via de kruipruimte verder naar de meterkast kan worden getrokken. Boor dan als laatste nog bij de meterkast een gat naar de kruipruimte, zodat de AC-kabel hierdoorheen de meterkast in kan worden geleid en kan worden aangesloten.

Particuliere zonnepaneleneigenaren zijn niet wettelijk verplicht om hun installatie te laten keuren, maar dit is wel zeer verstandig aangezien er steeds meer sprake is van negatieve publiciteit. Zakelijke zonnepaneleneigenaren zijn wel verplicht de installatie te laten keuren. Indien u zelf een keuring van de particuliere zonnepanelen wil dan staan hieronder de elementen waarop gelet wordt tijdens de keuring:

1. De materiaalkeuze, waarbij gekeken wordt in hoeverre het materiaal wel van hoogwaardig kwaliteit is en of er sprake is van een keuring door een officiële instantie.
2. De mate van veiligheid en betrouwbaarheid, zowel van de installatie van het systeem als de bekabeling.
3. Er wordt gekeken naar de optimale ligging van het systeem op het dak en in hoeverre de dakconstructie het systeem kan dragen.
4. De installatie wordt gemeten om te checken of er fouten of storingen in de installatie zitten.

Als u gebruik wilt maken van de salderingsregeling en/of vergoeding voor het terug leveren van stroom, dan moet u uw installatie aanmelden op www.energieleveren.nl. Het aanmelden van de panelen is belangrijk voor het milieu en voor de veiligheid van het net.

Nadat de zonnepanelen geïnstalleerd zijn is het natuurlijk goed om te weten of deze werken en hoe goed deze dan werken. Er zijn enkele manieren om de opbrengst bij te houden:

1. Via een applicatie van de fabrikant van de omvormer.
2. Via de display van de omvormer.
3. Per maand/jaar op het rapport van de energieleverancier.

De eerste optie is de beste om overal en altijd inzicht te hebben in de opgewekte stroom. Daarnaast biedt een app vaak de optie om een jaaroverzicht van opbrengst te tonen of een vergelijking met vorig jaar. Door alle bijkomstigheden en de draagbaarheid van het systeem wordt deze optie het meest aanbevolen.

De tweede optie geeft ook eenvoudig de stroomopbrengst weer, maar is niet draagbaar en kan dus alleen op een specifieke locatie worden uitgelezen. Ook is het vaak niet mogelijk om een vergelijkingsoverzicht te krijgen en zijn historische gegevens lastig te verkrijgen. In vergelijking met de eerste optie is dit wel vaak goedkoper, aangezien het type omvormer minder duur zal zijn.

De derde optie is de minst aangeraden, maar kan voor mensen die het weinig uitmaakt een goede toepassing zijn. Wanneer je een maandelijks overzicht van de energieleverancier krijgt en die toch al bekijkt dan zult u hierop ook de in die maand terug geleverde stroom opbrengst vinden. Het vergt dan nog wel een kleine rekensom en biedt verder geen data per dag dus deze optie is voor optimale instellingen van de zonnepanelen af te raden.

Onderhoud van de zonnepanelen zorgt ervoor dat de levensduur zo lang mogelijk blijft en het rendement ook. Gelukkig hoeven zonnepanelen niet al te veel onderhoud om dit te bewerkstelligen, zonnepanelen zijn namelijk ontworpen om lange tijd buiten te liggen. Het meeste vuil en stof wordt door de regen al van de panelen afgespoeld, enige controle hiervan is wel aan te raden. Wanneer er namelijk toch wat vuil of stof achterblijft kan dit een negatieve invloed hebben op de opbrengst van de zonnepanelen. Naar schatting is het mogelijk om zo'n 2 a 3 procent rendement hierdoor te verliezen.

Wanneer u dus de opbrengst van de zonnepanelen monitort via bijvoorbeeld een app, dan kan het opvallen wanneer de opbrengst lager is dan normaal gesproken. Op dat moment is het verstandig om te controleren hoe de status van de zonnepanelen is. Een onbedoeld voordeel van de zonnepanelen is ook dat de levensduur van het dak vaak langer wordt. De zonnepanelen vormen namelijk een soort dak boven het dak, waardoor het daadwerkelijke dak beschermd wordt.

Wanneer en hoe zonnepanelen te reinigen?
Volgens de zonnepanelen fabrikanten is het aan te raden om de zonnepanelen eens in de 2 jaar te reinigen. Het beste is om dit gewoon zelf te beoordelen. Doormiddel van de opbrengsten te controleren en een visuele controle van het dak vanaf de grond kunt u deze inschatting prima maken. Mocht u toch liever een vast moment willen hanteren voor de schoonmaak dan adviseren wij dit te doen voordat de lente begint (en de opbrengst het hoogst moet worden). De reiniging van zonnepanelen is vrij eenvoudig. Allereerst het aanwezige vuil en stof middels een zachte borstel weghalen, let hierbij op dat er geen krassen in het glas komen dus wees voorzichtig. Vervolgens kan het grove vuil met een sproeier (geen hogedrukspuit) verwijdert worden. Als laatste kan er met een zachte droge doek voor gezorgd worden dat de panelen weer droog worden. Daarmee is het proces afgerond en kunt u het jaar daarna weer kijken hoe de situatie is.